Τα έλατα είναι κωνοφόρα, αιωνόβια δέντρα. Φτάνουν σε μεγάλο ύψος (ως και 25 μέτρα). Τα είδη του ελάτου είναι αρκετά και έχουν καταγωγή από τον Καύκασο, την Κεντρική και Νότια Ευρώπη, τη Βόρειο Αμερική και τη Βόρειο Αφρική! Αναμφισβήτητα στον Δυτικό κόσμο, το Έλατο είναι ο βασιλιάς των Χριστουγέννων.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει η τάση να επιλέγουμε φυσικά έλατα για στόλισμα αντί των πλαστικών. Η προτίμηση αυτή είναι βαθύτατα οικολογική πράξη, αν αναλογιστεί κανείς πως τα έλατα αυτά είναι καλλιεργημένα, και πως ολόκληρες χέρσες περιοχές στην ορεινή Ελλάδα, κυρίως στην Χαλκιδική, δασώνονται και αναδασώνονται από τους καλλιεργητές λόγω του οικονομικού κίνητρου.
Υπάρχει η επιλογή ενός κομμένου έλατου και αυτή ενός ριζωμένου σε γλάστρα. Προτείνουμε ανεπιφύλακτα την δεύτερη γιατί με την σωστή περιποίηση μπορούμε να έχουμε το έλατό μας και για τα επόμενα χρόνια.
Τα πιο δημοφιλή εμπορικά έλατα είναι το cephalonica, το pectinata, το nordmanniana, το pungens και το omorica. Δεν ανήκουν όλα στο ίδιο γένος και έχουν σημαντικές διαφορές στην όψη, την ανάπτυξη και την τιμή. Επιλέγουμε αυτό που ταιριάζει στον χώρο μας και ακολουθούμε κάποιες απλές συμβουλές για την διατήρησή του.
Εάν μετά τις γιορτές έχουμε σκοπό να το κρατήσουμε στο μπαλκόνι σε γλάστρα, τότε το μεταφυτεύουμε κατευθείαν σε μια λίγο μεγαλύτερη από αυτή του φυτωρίου, χρησιμοποιώντας ένα καλό φυτόχωμα για φυτά εξωτερικού χώρου και ένα στρώμα ελαφρόπετρας στον πάτο. Αν έχουμε κήπο και σκοπεύουμε να το φυτέψουμε κάτω, μπορούμε να το αφήσουμε για αυτές τις ημέρες στην γλάστρα του, ως έχει.
Βρίσκουμε μια θέση στο σαλόνι μας, φωτεινή και όσο το δυνατόν μακριά από το καλοριφέρ ή το τζάκι. Ποτίζουμε τακτικά και ελαφρά, ώστε να έχει πάντα διαθέσιμη υγρασία, αλλά και να μην τρέχουν τα νερά από κάτω. Εάν ο χώρος είναι ιδιαίτερα θερμός προσπαθούμε να το ψεκάζουμε με νερό ελαφρά ακόμα και δύο φορές την ημέρα. Καλύτερα βέβαια είναι να το στολίσουμε στο μπαλκόνι στο κρύο.
Μόλις τελειώσουν οι γιορτές και ξεστολίσουμε, το βγάζουμε έξω διαλέγοντας ένα δροσερό σημείο, κατά προτίμηση βορινό. Εάν είναι κήπος, το φυτεύουμε κατευθείαν ανοίγοντας ένα λάκκο στο μέγεθος της γλάστρας και προσθέτοντας στον πάτο του αρκετή ποσότητα καλής οργανικής ουσίας κομπόστ. Διαλέγουμε σημείο ανοιχτό, δροσερό, βορινό, κι αν είναι δυνατόν κοντά σε φυλλοβόλα δέντρα, ψηλά, που το καλοκαίρι θα το «δροσίζουν» και το χειμώνα θα αφήνουν κάποιο φως να περνάει.
Το καλοκαίρι ποτίζουμε τακτικά, και σε περιόδους με καύσωνα, το δροσίζουμε τα βράδια με το λάστιχο. Την άνοιξη λιπαίνουμε ελαφρά και ελέγχουμε για τυχόν ξερά τμήματα που μπορεί να μας παραπέμπουν σε κάποια προσβολή από μύκητες.
Τα έλατα αναπτύσσονται αργά. Δεν απαιτούν κλάδεμα εκτός ίσως από ελάχιστες περιπτώσεις. Κλαδεύουμε μόνο όταν κάποιο κλαδί ξεφεύγει από το σχήμα του φυτού ή έχουν δημιουργηθεί περισσότερες από μια κορυφές.
Τα έλατα μπορούν να επιβιώσουν με την κατάλληλη φροντίδα, ακόμα και στην πόλη. Αν στον κήπο μας υπάρχουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, αξίζει να προσπαθήσουμε. Αν πάλι όχι, ας το χαρίσουμε σε έναν φίλο που έχει τέτοιο κήπο ή σε κάποια δενδροφύτευση.
