Μια σημαντική κατηγορία φυτών που όλοι έχουμε ή θέλουμε να έχουμε κάποια στιγμή στα μπαλκόνια μας είναι τα οξύφιλα φυτά. Στην κατηγορία αυτή κατατάσσονται η γαρδένια, η καμέλια, η αζαλέα, το ροδόδεντρο, το φούλι, η ορτανσία η αουκούμπα και η μανόλια. Πρόκειται για φυτά που έχουν μεγάλη αισθητική αξία ,γνωστό σε όλους υπέροχο άρωμα (έστω κάποια), αλλά φαίνεται πως υπάρχουν δυσκολίες στην μεταχείριση τους με αποτέλεσμα να θεωρούνται φυτά που χαλάνε εύκολα και δεν διατηρούνται. Έτσι παραθέτουμε μια σειρά από συμβουλές απλές και κατανοητές που αφορούν σε αυτήν την κατηγορία των φυτών.
Ξεκινάμε χρησιμοποιώντας πάντα φυτόχωμα κατάλληλο για αυτήν την κατηγορία φυτών το οποίο είναι χαμηλής οξύτητας (pΗ 4,5-5,5) – εξ ου και ο χαρακτηρισμός των φυτών ως οξύφιλα- ζητώντας το ειδικά από τα διάφορα καταστήματα με σχετικά είδη κήπου. Είναι πολύ βασική αυτή η λεπτομέρεια διότι τα συγκεκριμένα φυτά προσλαμβάνουν ευκολότερα τα θρεπτικά στοιχεία σε αυτές τις τιμές του pΗ και αποφεύγονται έτσι αρκετές τροφοπενίες και κιτρινίσματα. Ένα τέτοιο κατάλληλο φυσικό υπόστρωμα για την ανάπτυξη των φυτών αυτών, είναι το γνωστό σε όλους καστανόχωμα, αλλά θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί για την προέλευσή του και για το αν όντως είναι γνήσιο καστανόχωμα όπως ορίζεται στην γλώσσα των φυτών. Καλύτερα να εμπιστευτούμε ένα εγγυημένο ποιοτικό μίγμα για οξύφιλα με ελαφριά δομή, ικανότητα στράγγισης, σωστό εμπλουτισμό και ρυθμισμένη οξύτητα.
Τοποθετούμε αυτά τα φυτά σε κάποιο σημείο σκιερό ώστε να έχουν ηλιοφάνεια λίγο τις πρωινές ώρες αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι εκτεθειμένα το μεσημέρι που ο ήλιος καίει ιδίως το καλοκαίρι. Προτεινόμενα σημεία είναι τα ανατολικά του μπαλκονιού ή τα απάνεμα βόρεια.
Τα ποτίσματα χωρίζονται ανάλογα με την εποχή. Έτσι κατά την διάρκεια του χειμώνα ποτίζουμε 1-2 φορές την εβδομάδα , μέσα στη άνοιξη και το φθινόπωρο αυξάνουμε σε 2-3 φορές την εβδομάδα και το καλοκαίρι ποτίζουμε σχεδόν κάθε μέρα. Σε κάθε περίπτωση η σωστή αντιμετώπιση με το νερό είναι οι δόσεις όσο συχνές ή αραιές και να είναι , να είναι μικρές. Λίγο νερό και πιο συχνά είναι η καλύτερη συνταγή.
Κατά την διάρκεια της εντονότερης βλάστησης και της άνθισης ( Μάρτιος- Οκτώβριος) εφαρμόζουμε συστηματικά λιπάσματα μαζί με τα ποτίσματα γιατί οι ανάγκες σε θρέψη εκείνο το διάστημα είναι πολλαπλές. Για τον σκοπό αυτό υπάρχει ειδική κατηγορία λιπασμάτων για οξύφιλα φυτά που αφενός αναπληρώνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά στο χώμα, αφετέρου ρυθμίζει το pΗ διατηρώντας το χαμηλό, για αυτό είναι σημαντικό να ζητήσουμε αυτήν την κατηγορία λιπασμάτων για τις γαρδένιες μας και τις ορτανσίες μας. Αν στα λιπάσματα που χρησιμοποιούμε δεν περιέχεται σίδηρος (Fe) φροντίζουμε να συμπληρώνουμε το σημαντικό αυτό στοιχείο κάνοντας 6-8 εφαρμογές το έτος σε κατάλληλη δοσολογία επιλέγοντας καλύτερα τον χηλικό σίδηρο.
Η καταλληλότερη ατμόσφαιρα γύρω από τα οξύφιλα είναι όσο το δυνατό πιο υγρή και δροσερή. Έτσι την περίοδο άνοιξη- καλοκαίρι που επικρατούν ξηροθερμικές συνθήκες προτείνετε ο ψεκασμός ανά τακτά διαστήματα με σκέτο νερό τις πρωινές ώρες. Ταυτόχρονα προτείνετε και ο ψεκασμός ανά 20-30 μέρες με θερινό πολτό που στοχεύει στον καθαρισμό και την γυαλάδα του φυλλώματος και στην πρόληψη ή αντιμετώπιση τυχόν προσβολών από έντομα.
Καλύτερη εποχή για μεταφυτεύσεις είναι το φθινόπωρο και ο χειμώνας. Οι γλάστρες πού επιλέγουμε πρέπει να είναι αναλογικά λίγο μεγαλύτερες από τις προηγούμενες, με αρκετές τρύπες. Σε αντίθεση με ότι επικρατεί, οι μεταλλικές γλάστρες δεν προσδίδουν σίδηρο στα φυτά, ούτε βέβαια οι πρόκες και τα σύρμα για τις κατσαρόλες (η εξήγηση ξεφεύγει από ένα απλό άρθρο με συμβουλές, αλλά ας κρατήσουμε για παράδειγμα πως οι ντενεκέδες είναι από επικασσιτερωμένο μαλακό χάλυβα ενώ τα σύρματα είναι κράματα νικελίου). Φροντίζουμε την καλύτερη δυνατή στράγγιση τοποθετώντας ελαφρόπετρα στο κάτω μέρος γιατί πολλές γαρδένιες εμφανίζουν φαινόμενα ασφυξίας στο ριζικό σύστημα λόγω συγκεντρωμένης υψηλής υγρασίας με αποτέλεσμα το κάψιμο των φύλλων στις άκρες.
Κατά τα τέλη του χειμώνα και μετά την μεταφύτευση όλα τα παραπάνω φυτά δέχονται αν είναι απαραίτητο ελαφρύ κλάδεμα που έχει σαν σκοπό την διατήρηση του σχήματος, την αραίωση του φυλλώματος, την ενδυνάμωση του ριζικού συστήματος και την καλύτερη κυκλοφορία του αέρα και του φωτός.
Είναι πιθανό να παρουσιαστούν προβλήματα με έντομα όπως η βαμβακάδα και τα κοκκοειδή και μύκητες όπως η φυτόφθορα και το ωΐδιο (ορτανσία). Η αντιμετώπιση γίνεται με κατάλληλα σκευάσματα (και όχι με λαδόξιδα και άλλες μαρινάδες) σε συνεννόηση με κάποιον γεωπόνο.